В гепатиті: бит шынымен сары аурудан құтқара ма?

Асқазаным бұрыннан ауыратын. Еңбек демалысына шыққан соң бірден тексерілдім, бірақ дәрігерлер асқазанымда ешқандай проблема жоқ екенін айтты. Олар В гепатитінің бар-жоғын анықтайтын анализ тапсырып көруімді сұрады. Кейін ағзамнан дәл осы инфекция табылды, — дейді ол.

Әуеліден тазалыққа ерекше мән беруші едім. «Инфекция неге дәл менен анықталды?» дейтін сұрақ маза бермеді. Интернеттен түрлі ақпарат іздей бастадым. Қатты уайымға салындым, күйзеліске тап болдым. Салмағым 56 келіден 47 келіге дейін түсті, — дейді ол.

2003 жылы өтіме операция жасатқанмын. Дәрігерлер «Сару аурумен ауырдыңыз ба, жоқ па?» деп қана сұрады, өйткені медицинаның деңгейі қазіргідей емес еді. Сол уақытта инфекция түскен шығар деп те ойлаймын. Оған қоса, маникюр жасатамын. Бұл кезде де жұқтыру қаупі бар екен, сол себепті қалай және қашан жұқтырғанымды нақты білмеймін, — дейді ол.

Бұл инфекцияны жұқтырған адам дұрыс күтінбесе, бауырын зақымдап алады екен. Оған қоса, В гепатитімен ауыратындардың D гепатитін жұқтыруы мүмкін екен. Қазір денсаулығымды күтіп жүрмін, диета ұстаймын, той-томалаққа барғанда да майлы, ащы тамақ жемеуге тырысамын. Сонымен бірге бауыр циррозы, қатерлі ісік сияқты аурулардың алдын алу үшін немесе оны ерте кезеңде анықтау үшін жыл сайын тексерілемін. Дәрі-дәрмекті уақытында ішемін, дегенмен дәрігерлер В гепатитінен 100% жазылмайтынымды ескертті, — дейді ол.

В гепатиті жедел және созылмалы болып екіге бөлінеді. Жедел түрінде науқаста симптомдар анық байқалады: әлсірейді, тәбеті қашады, жүрегі айниды, кіші дәретінің түсі қоңырқай болады, үлкен дәретінің түсі өзгереді, көзі және денесі сарғаяды, бөртпе шығады, басы ауырады. Адам өзінен мұндай белгілерді байқаған жағдайда дереу дәрігерге қаралғаны жөн. Ал дәрігер науқастан В гепатитін анықтаса, оны бірден инфекциялық ауруханаға жібереді, — дейді маман.

В гепатитінің созылмалы түрінде науқас шаршайды, құлазиды, құсқысы келеді, Кейбірі мұны уланумен немесе басқа аурулармен шатастырып жатады. Сонымен бірге гепатиттің негізгі нысаны — бауыр. Ал бауыр – «үнсіз ауыратын» ағза мүшесі. Адам 10-20 жыл бойы ешқандай ауыртпалықты сезбестен жүре беруі мүмкін, — дейді дәрігер.

Өкінішке қарай, науқастың көбі бауыр циррозымен келеді. Науқастар ішіне сұйықтық толып, іші үлкейіп, жағдайы күрт нашарлағанда ғана дәрігерге қаралады. Бір апта ішінде бауыр циррозы және бауыр ісігінің бірінші деңгейіндегі бірнеше науқасты Александр Сызғанов атындағы ұлттық ғылыми хирургия орталығына жөнелттім, — дейді Шолпан Садықова.

Коронавирус пандемиясынан соң адамдар денсаулығына көбірек көңіл бөле бастады. Кейбірі иммунитетін көтеру үшін инемен, сүлікпен емдеу әдісіне жүгінеді. Алайда ондағы құралдардың қаншалықты дұрыс қолданылып-қолданылмай жатқанына назар аударуды ұмытып жатады. Сонымен бірге стоматологиядағы медицина құралдары, маникюр, педикюр, пирсинг, татуаж сияқты қызмет түрін көрсететін сұлулық салондарындағы құрал-жабдық дұрыс стерильденбеген кезде В гепатиті жұғуы әбден мүмкін. Сонымен қатар жыныстық қарым-қатынас кезінде де жұғады, дегенмен мұндай жағдай сирек кездеседі. Тіпті құрғақ, қатып қалған қан тамшысының өзінде В гепатиті вирусы өмір сүре береді және басқаға жұға алады, — дейді гепатолог.

Бір науқас ағасының ауылдан төрт бит сатып әкеліп бергенін айтты. Оған бұл әдістің қауіпті болатынын, битпен сары ауру емделмейтінін, басқа инфекцияларды жұқтырып алуы мүмкін екенін айтып түсіндірдім. Сару аурудан, гепатиттен емделу үшін бит жеу — өте күлкілі әрі қорқынышты жағдай. Бұл — миф. Оның үстіне, биттің вирусты танитын, онымен күресетін қабілеті бар ма? Мұндай жалған ақпаратқа сенбес бұрын әр адам осы сауалды өзіне қойғаны дұрыс. Осыған ұқсас тағы бір миф бар. Кейбірі «Сары аурудан емделу үшін ұсақ балықтарды жеу керек» дегенге сенеді. Бұл да — жалған. Сол себепті мұндай нұсқаулықтарға сыни пайыммен қарауымыз қажет, — дейді инфекционист.

Бауыр циррозы, бауыр ісігіне шалдыққан науқастың көбі — 40-55 жастағы азаматтар. Мұның бірнеше себебін атай аламын. Біріншіден, Кеңес одағы кезінде бірреттік құрал-жабдық жоқ еді. Қызмет көрсету орталықтарында көпреттік құралдар қолданылды, бұл вирустың бір адамнан екіншісіне жұқтыру қаупін арттырады. Екінішіден, бұл азаматтар — елімізде вакцинация ұлттық күнтізбесі енгізілгенге дейін туғандар. Сол себепті олар бала кезінде екпе салдырып үлгермеген, — дейді маман.

Қазақстанда В гепатитіне қарсы екпе салдыру тегін. Инфекционист әрі гепатолог ретінде кеңесім — вакцинаға жүгінген жөн, себебі бұл ауру тек бауыр циррозына емес, ісік және аутоиммун ауруларына әкелуі мүмкін, — дейді инфекционист Шолпан Садықова.