Коронавирусқа қарсы вакцина бала сүюге бөгет бола ма?

«Дәрігер екпе салдырғаным жөн екенін айтты, бірақ әлі жіті зерттелмеген екпені алуға қорықтым. Себебі «балама зияны тие ме» деп ойладым. Сол үшін екпе паспортын сатып алуға мәжбүр болдым», — дейді ол.

«Соның ішінде жүкті әйелдерге, жасөспірімдерге және бала емізіп жүрген әйелдерге ең бірінші ұсынылған, Pfizer/BioNTech компаниясы әзірлеген мРНҚ вакцинасы толық тексерістен өткен. Сондықтан Қазақстан билігі де осы вакцинаға тапсырыс берді. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы Pfizer-дің SARS-CoV-2 инфекциясына қарсы тиімділігі 95% екенін анықтады. Бұл вакцина әуелі буаз жануарларға салынды, кейін Израильде, АҚШ-та және Германияда сынақтан өтті. Сынақ нәтижесінде вакцинаның жүкті әйелдерге және олардың баласына теріс әсері жоқ болып шықты. Міне, бір жылға жуық уақыттан бері вакцина жүкті және бала емізіп жүрген әйелдерге, балалар мен жасөспірімдерге егіліп келеді», — дейді репродуктолог.

«Хабарламада COVID-19-ға қарсы вакцинаның бедеулікке себеп болатынын оқыдым», — дейді ол.

«COVID-19 вакциналары бедеулікке әкелмейді, өйткені вакциналардағы (QazVac, SinoVac, Sinopharm) вирус өлтірілген. Мұндай технология көп жыл бойы қолданылып келеді. Векторлық және мРНК вакциналардың құрамында COVID-19 вирусының генетикалық материалы бар, ол репродуктив функцияға әсер етпейді. Вакциналар зерттеудің бәрінен өтті және олар тек ағзада антидене өндіреді, басқа ешқандай әсері жоқ. Сондықтан вакцинаның кесірінен бедеу болып қаламын деп қауіптенуге себеп жоқ. Керісінше, біз көп жыл бойы жүкті әйелдерге тұмауға қарсы вакцинацияны ұсынып келеміз. Жүкті де, жүкті емес те әйелдер тұмауға қарсы екпені салдырып жүр, ешқандай салдары болған емес», — дейді репродуктолог.

«Қазір тіпті бедеуліктің не себепті болғанын анықтау мүмкін емес жағдайлар да кездеседі», — дейді маман.

«Зерттеулерден шын мәнінде COVID-19 вирусының адамның репродуктив жүйесіне кесірі байқалды. Ерлердің сперматозоидтары азаюы, әйелдердің циклі бұзылуы мүмкін, бірақ оны қалпына келтіруге болады. Біздің клиника мамандарының жұмысы нәтижесінде ерлердің спермограммасын қалпына келтіре алдық, бірақ оның сапасы қалай өзгергені анықталмады. Сол үшін вирусты жұқтырмауды ойлау керек, дегенмен вакцина салдырған адам вирус жұқтырып алса, оның қаупі едәуір азаяды», — дейді профессор Вячеслав Локшин.

«Жүктіліктің өзі иммундық супрессия жағдайын білдіреді, яғни иммунитет әлсірейді, өйткені жүкті әйел бөтен ұрықты көтеріп жүр, оның ағзасында бөтен ген бар. Сол үшін жүкті әйелдің ағзасы вирусты тез жұқтыруға бейім. Екінші фактор — жүктілік кезінде, әсіресе, екінші және үшінші триместрде гиперкоагуляция дамиды, яғни қанның ұюы жоғарылайды. Босану кезінде ағза табиғи түрде аз қан жоғалтуға алдын-ала дайындалады, ал коронавирус қанның ұюына кедергі болады, осылайша, тромбоз процесін күшейтеді. Сол үшін коронавирус жүкті әйелдердің жағдайын қиындатады. Пандемия өршіген кезде көп елде, соның ішінде Қазақстанда да ана өлімі көбейді. Жүктілік кезіндегі аурулардың асқынуы, түсік тастау, мерзімінен бұрын босану – COVID-19-дың кесірі. Мұндай қауіптердің болатыны шетелдік ғалымдардың зерттеулерінде де дәлелденді», — дейді маман.

«COVID-19 жұқтырған жүкті әйелдердің ауруы жүкті емес әйелдерге қарағанда тез асқынатыны рас. Мұны ауруханаға, қарқынды терапияға жиі түсетін және инвазив желдетуді қажет ететінін жүкті әйелдердің көбеюінен байқауға болады. Әсіресе, орта жастан асқан жүкті әйелдер, артық салмағы бар, гипертония немесе қант диабеті сияқты созылмалы аурулары бар адамдар COVID-19 жұқтырса, ауруының асқыну қаупі жоғары», — дейді вирусолог.

«Вакцина болмаған кезде біз «дельта» штамының ауыр пневмония тудыратынын және жүктіліктің дамуына кедергі келтіретінін, мерзімінен бұрын босанудың көбейгенін көрдік. Бұл туралы көп мәлімет жарияланды. Қазір өршіп тұрған «омикроннан» пневмония мен өлім қаупі төмен екенін білеміз, бірақ оның ұрыққа қалай әсер ететіні әлі анықталмады. Сондықтан жүкті әйелдер үшін кез келген вирус қауіпті. Одан сақтану үшін отбасы мүшелері вакцина алуға тиіс немесе әйел де вакцина салдырып, сенімді жүруіне болады», — дейді ол.

«Сол үшін қазір елде инфекция бірден өршіп, тез таралып жатыр. «Дельтамен» салыстырғанда, өлім қаупі аз болса да, тез таралуының кесірінен ауруханаға түсетіндер күн сайын көбейіп барады. Бұл, әсіресе, халықтың әлжуаз (осал) топтарының вирусты тез жұқтыруына әсер етеді», — дейді вирусолог.

«Сол арқылы әйел өзін ғана емес, баласын да инфекциядан қорғай алады», — дейді ол.

«Вакцинаны жүктіліктің 16-аптасынан кейін салдыруға кеңес береміз. Себебі бұл кезде ұрық толық қалыптасады. Айта кету керек, бірінші триместрде қандай да бір вакцина салдырмаған жөн. Өйткені бұл кезеңде өздігінен түсік тастау ықтималдығы жоғары, оған екпенің қатысы болмауы да мүмкін, бірақ сол кезең вакцинамен қатар келіп қалмағаны жөн. Қазір Қазақстанда да вакцина салған жүкті әйелдер арасында зерттеу жүргізіліп жатыр. Әзірше әйелге де, ұрыққа да жағымсыз әсері тіркелмеді», — дейді Вячеслав Локшин.

«Былтыр пандемия өршіп тұрғанда офисте жұмыс істейтіндерге вакцина алу міндеттелді ғой. Сол кезде дәрігеріммен және гинекологпен ақылдастым. Олар бала сүюіме вакцинаның кесірі болмайтынына сендірді. Өзім де қарап қалмай, жарияланған мақалаларды оқыдым. ДДҰ зерттеулерінен қай вакцинаның тиімді екенін мұқият зерттедім. Сөйтіп ұйым мақұлдаған SinoVac вакцинасын салдырдым. Оның айрықша жанама әсері болмады. Вакцинацияға дейін коронавирустың жеңіл түрімен ауырдым, үй жағдайында емделіп, жазылып кеттім. Ал жұбайымның өкпесі қабынып, ауруханаға түсті. Маған оның еш әсері болмады. Міне, қазір ішімдегі нәресте жеті айлық. Жиі тексеріліп тұрамын, жағдайым жақсы», — дейді тұңғышын күтіп жүрген ана.

«Біз жүктілік кезінде COVID-19-дың ауыр тиетінін және вакцинада тірі вирус жоқ екенін жақсы білеміз. Сол үшін пандемияның алғы шебінде жүрген медицина қызметкерлері вакцинаны бірінші кезекте алуы керек деп есептеймін. Былтыр күзде жүкті әйелдерге вакцина салуды бастағанда алғашқылардың бірі болып Pfizer-ді салдырдым. Міне, жақында қызымды бауырыма алдым. Жағдайымыз жақсы», — дейді ол.

«Ғалымдар мен медицина қызметкерлерінің пікіріне және дүниежүзінде жүргізілген зерттеулер нәтижесіне сүйенсек, коронавирус инфекциясына қарсы вакцина жүкті әйелдердің және олардың баласына кесірін тигізбейтінін анық көруге болады. Керісінше, екпенің әйелдерді қорғап қана қоймай, ана сүті арқылы нәрестелерге дайын антиденелер беретіні дәлелденген. Елімізде егіліп жатқан вакциналардың тиімділігі өте жоғары және қауіпсіз. Сондықтан ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол іздеген дұрыс», — дейді ол.